Inglot Zofia, Kwolek Janina, Prejzner Józef, Prejzner Katarzyna
19 października 1943 r. za ukrywanie osób pochodzenia żydowskiego w Woli Kamborskiej zginęli z ręki Niemców: Zofia Inglot, małżeństwo Prejznerów – Józef i Katarzyna oraz przebywająca u nich jako służąca – nastoletnia Janina Kwolek. Wraz z nimi śmierć poniosły dwie osoby pochodzenia żydowskiego. Wszystkich pochowano we wspólnym grobie na cmentarzu w Komborni.
Żydom wydano rozkaz opuszczenia swoich domów i zgłoszenia się do władz niemieckich. Rodzina sąsiadująca z gospodarstwem rodziców Andrzeja Sznajdera przyszła do nich, by się pożegnać i prosić o ratowanie życia ich córki – Gołdy. Dziewczyna była prawie dorosła i u sąsiadów przebywała zaledwie jeden dzień. Matka Andrzeja przeczuwała, że doniesiono na nich i poprosiła dziewczynę, by ta zmieniła kryjówkę. Tak Żydówka trafiła do przysiółku Zagrodzie na pograniczu Komborni i Woli Komborskiej. Po jakimś czasie od jej wyjścia Niemcy przeprowadzili rewizję w domu Sznajdera. Jego matkę oraz pozostałych domowników postawili pod ścianą i przeszukali całe gospodarstwo. „Szczególnie w stodole im się nie podobało, bo myśleli, że ona leżała po prostu w stodole na słomie, a to była słoma wyciągnięta – wiązki i takie dołki były. I oni tak to wszystko przeszukiwali, a nie znaleźli” [relacja Andrzeja Sznajdera]. Gołda skutecznie ukrywała się niemal do wyzwolenia u małżeństwa Prejzner, których za to rozstrzelano wraz z nastoletnią służącą Janiną Kwolek. Żydówkę wywieziono na wozie w stronę Korczyna. Zofia Inglot została zastrzelona za ukrywanie dwojga małych dzieci pochodzenia żydowskiego, zginęła wraz z nimi na miejscu.
Ciała zamordowanych miały zostać pochowane we wspólnej mogile.
Uwagi:
3. RFWA, Inglot, nagranie audio sygn. 405_1816, relacja Andrzeja Sznajdera, z dn. 09.10.2013 r. (relacja uzupełniająca)
4. W. Bartoszewski, Z. Lewinówna, Ten jest z Ojczyzny mojej. Wspomnienia z lat 1939–1945, wyd. 3, Warszawa 2007, s. 607.
5. W. Bielawski, Zbrodnie na Polakach dokonane przez hitlerowców za pomoc udzielaną Żydom, Warszawa 1981, s. 29, 41, 54.
6. S. Datner, Las sprawiedliwych. Karta z dziejów ratownictwa Żydów w okupowanej Polsce, Warszawa 1968, s. 103.
7. A. Poray, Those Who Risked Their Lives, Illinois 2007, s. 28, 35.
8. R. Walczak (ed.), Those Who Helped. Polish Rescuers of Jews During the Holocaust, cz. 3, Warszawa 1997, s. 72, 87-88.
9. S. Wroński, M. Zwolak, Polacy-Żydzi 1939–1945, Warszawa 1971, s. 427.
10. W. Zajączkowski, Martyrs of Charity, Washington D.C. 1988, s. 273.
11. www.straty.pl (24.04.2015).
Uwagi:
- www.straty.pl (24.04.2015) podaje jako miesiąc śmierci listopad i miejsce Korczyn.
- W. Zajączkowski, Martyrs of Charity, Washington D.C. 1988, s. 273 podaje datę śmierci 19 października.
- W. Bartoszewski, Z. Lewinówna, Ten jest z Ojczyzny mojej. Wspomnienia z lat 1939–1945, wyd. 3, Warszawa 2007, s. 607; W. Zajączkowski, Martyrs of Charity, Washington D.C. 1988, s. 273; S. Wroński, M. Zwolak, Polacy-Żydzi 1939–1945, Warszawa 1971, s. 427; IPN 392 2033; S. Datner, Las sprawiedliwych. Karta z dziejów ratownictwa Żydów w okupowanej Polsce, Warszawa 1968, s. 103; W. Bielawski, Zbrodnie na Polakach dokonane przez hitlerowców za pomoc udzielaną Żydom, Warszawa 1981, s. 54 podają nazwisko Prejznow, a Andrzej Sznajder w RFWA, Kwolek; nagrania audio sygn. 405_1417 i 405_1418, relacja Andrzeja Sznajdera, z dn. 30.09.2013 r. podaje nazwisko Prajsner, lub Prajzner.
