Chęć Franciszek, Pietrak Leonard, Pietrak Maria, Pietrak Stanisław, Wierzbicki Stanisław


W nocy 28 lutego 1944 r. w Tomaszowicach, gm. Jastków, pow. Lublin, w zabudowaniach Ignacego Woźniaka zatrzymało się na noc kilku Żydów. Tego samego dnia rano gospodarz dostał wiadomość, że Niemcy zbliżają się do jego domu. Wszyscy obecni rzucili się do ucieczki w stronę sąsiedzkich zabudowań rodziny Pietraków. Jeden z Żydów został postrzelony, ale zdążył ukryć się w stercie słomy w stodole. Niemcy go tam nie znaleźli, ale nie uratowało mu to życia. Zmarł w wyniku odniesionych obrażeń jeszcze tego samego dnia.


Leonard Pietrak pomimo próśb sąsiada nie chciał opuszczać swojego gospodarstwa. W tym czasie Niemcy zdążyli okrążyć dom, a do kuchni wrzucić pierwszy granat. Jego odłamki poraniły klatkę piersiową żony Leonarda – Marii Pietrak, która wyskoczyła przez okno i zaczęła uciekać. Upadła przy drodze, gdzie dobito ją strzałem z broni i kłuto bagnetem dla pewności. Sąsiad Ignacy Woźniak uciekł do piwnicy, gdzie ukrywał się już drugi z Żydów. Na jego prośbę przykrył go ziemniakami, a sam pobiegł na strych. Leonarda Pietraka, jego syna Stanisława i Franciszka Chęcia, który był sierotą przygarniętą przez rodzinę, wyprowadzono na zewnątrz i zastrzelono w obecności sołtysa. Stanisławowi Wierzbickiemu nakazano zejść do piwnicy, a za nim wrzucono granat. Zginął wraz z ukrywającym się tam Żydem. Nie pomogły zapewnienia jego córki Heleny i jej babci, że zostali niedawno wysiedleni z Kowla, u Pietraków przydzielono im jedną izbę, a o ukrywaniu Żydów nic nie wiedzieli. Kiedy wszystko ucichło, Ignacy Woźniak zszedł ze strychu, a pierwsze co zobaczył, to widok martwych ciał.




Bibliografia:

1. IPN BU 392/702.
2. RFWA, nagranie audio sygn. 811_0024, relacja Teresy Rzewieckiej [wnuczka], z dn. 3.01.2014 r.
3. RFWA, list Grzegorza Gębki, z dn. 6.08.2014 r.
4. RFWA, nagranie audio sygn. 811_0645, relacja Balbiny Iwan, z dn. 27.01.2014 r.
5. W. Bielawski, Zbrodnie na Polakach dokonane przez hitlerowców za pomoc udzielaną Żydom, Warszawa 1981 s. 19; 52; 79.
6. A. Poray, Those Who Risked Their Lives, Chicago, Illinois 2007, s. 22; 42; 52.
7. R. Walczak (red.), Those Who Helped. Polish Rescuers of Jews During the Holocaust, cz. 3, Warszawa 1997 s. 58; 103; 126.
8. S. Wroński, M. Zwolak, Polacy-Żydzi 1939–1945, Warszawa 1971 s. 378-379, 433.
9. W. Zajączkowski, Martyrs of Charity, Washington D.C. 1988, s. 235.
10. www.straty.pl, Program Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką (14.10.2015).


Uwagi:

  • Relacja Heleny Wierzbickiej (RFWA, Pietrak, nagranie audio sygn. 811_0645, relacja Balbiny Iwan, z dn. 27.01.2014 r.) wskazuje, że rodzina Pietraków ukrywała jednego Żyda i miał on stałą kryjówkę w piwnicy.
  • Relacja wnuczki Leonarda i Marii Pietraków (RFWA, Chęć, nagranie audio sygn. 811_0024, relacja Teresy Rzewieckiej [wnuczka], z dn. 03.01.2014 r.) wskazuje, że Żydzi ukrywali się u jej dziadka, a nie sąsiada Ignacego Woźniaka, o czym doniesiono Niemcom.


Zamknij podgląd

Prawa autorskie:
Fundacja Lux Veritatis, Kaplica Pamięci


Świątynia pw. Najświętszej Maryi Panny Gwiazdy Nowej Ewangelizacji
i św. Jana Pawła II
w Toruniu


Projet witryny:
Kamil Dawid 2016

Wszystkie zamieszczone na witrynie treści, materiały oraz elementy graficzne są chronione prawem autorskim i stanowią wyłączną własność Producenta tj. Fundacji Lux Veritatis. Kopiowanie zawartości serwisu lub jej części bez pisemnej zgody właściciela serwisu jest zabronione. Materiały zawarte na niniejszej stronie mogą być wykorzystywane lub rozpowszechniane jedynie w celach informacyjnych, na zasadach przyjętych w portalach społecznościowych oraz wyłącznie z notą o prawach autorskich oraz ze wskazaniem źródła informacji.