Cebula Franciszek, CebulaWincenty, Chudy Józef, Czarnecki Stanisław
Franciszek Cebula wraz z synem Wincentym mieszkali w miejscowości Jadowniki w dawnym woj. kieleckim, niedaleko Brzeska. Obaj działali w zorganizowanej grupie Józefa Topolskiego „Szpak”, dostarczając żywność do getta w 1941 i 1942 r. Grupa została wytropiona przez Niemców i poniosła wielkie straty w ludziach.
Kiedy Niemcy przyszli po Wincentego z zamiarem aresztowania go, w domu zastali tylko jego ojca Franciszka. Aresztowano go i rozstrzelano na polu zamiast syna, który zginął w tym samym roku, 1942, podczas jednej z akcji przerzutu żywności dla Żydów w getcie brzeskim. Najpierw postrzelono go tuż pod gettem, co uniemożliwiło mu dalszą ucieczkę, a następnie Niemcy zabrali go ze sobą i rozstrzelali. Los nie był łaskawy również dla 20-letniego Józefa Chudego i Stanisława Czarneckiego. Zostali wytropieni przez Niemców i zastrzeleni podczas pościgu. Pomimo tego w grupie pod wodzą Józefa Topolskiego nie brakowało odważnych, a Żydom z getta w Brzesku pomagano aż do jego likwidacji. Jednymi z osób pomagających byli Wincenty Tyka i Jan Marmuł, których wywieziono do Oświęcimia.
Bibliografia:
2. W. Bartoszewski, Z. Lewinówna, Ten jest z Ojczyzny mojej. Wspomnienia z lat 1939–1945, wyd. 3, Warszawa 2007, s. 614, 615.
3. W. Bielawski, Zbrodnie na Polakach dokonane przez hitlerowców za pomoc udzielaną Żydom, Warszawa 1981, s. 18, 20.
4. W. Zajączkowski, Martyrs of Charity, Washington D.C. 1988, s. 132, 156.
5. www.straty.pl, Program Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką (25.03.2015).
Uwagi:
- Istnieją źródła, które wskazują, że Franciszek i Wincenty Cebula oraz Józef Chudy dostarczali żywność do getta w Busku, a nie Brzesku: W. Bielawski, Zbrodnie na Polakach dokonane przez hitlerowców za pomoc udzielaną Żydom, s. 18, 20 oraz W. Zajączkowski, Martyrs of Charity, Washington D.C. 1988, s. 156.
- Materiały z teczki IPN BU 392/2035wskazują, że Józef Chudy został rozstrzelany między 1941 a 1942 r., zaś wg W. Zajączkowski, Martyrs of Charity, Washington D.C., s. 132, był to 1942 r.
