Wincenty Buzowicz, Anna Buzowicz, Maria Różańska
Dnia 3 kwietnia 1943 r. Sondergericht – Sąd Specjalny w Radomiu – skazał na karę śmierć dwie Żydówki zbiegłe z getta: Salę Rubinowicz i Elsę Schwarzman oraz Polaków, którzy udzielili pomocy osobom pochodzenia żydowskiego. Wyrok ten dotyczył m.in.: Wincentego i Anny Buzowicz, Marii Różańskiej.
Wincenty Buzowicz (ur. 10 stycznia 1912 r. w Kniażach), syn Józefa i Joanny, był z zawodu stolarzem. Mieszkał w czasie okupacji niemieckiej w Kozienicach razem ze swoją żoną Anną, z d. Pikus (ur. 10 lutego 1916 r.). Pomogli oni Sali Rubinowicz i Elsie Schwarzman uciec z getta, a także udzielili im schronienia. Również ich znajoma Maria Różańska (ur. 29 września 1920 r. w Aleksandrówce), córka Ignacego i Franciszki, z d. Fili, była zaangażowana w pomoc – sprzedała Żydowi dokument tożsamości.
Dnia 10 grudnia 1942 r. zostali oni aresztowani i przewiezieni do więzienia w Radomiu. Decyzją sądu z 3 kwietnia 1943 r. skazano ich na karę śmierci. 17 sierpnia 1943 r. wyrok wykonano na Wincentym i Annie Buzowiczach.
Bibliografia:
2. W. Bielawski, Zbrodnie na Polakach dokonane przez hitlerowców za pomoc udzielaną Żydom, Warszawa 1981, s. 18.
3. Rejestr faktów represji na obywatelach polskich za pomoc ludności żydowskiej w okresie II wojny światowej, Instytut Pamięci Narodowej, A. Namysło, G. Berendt (red.), Warszawa 2014, s. 130-131.
4. Poray (ed.), Those Who Risked Their Lives, Chicago 2007, s. 22.
5. R. Walczak (ed.), Those Who Helped. Polish Rescuers of Jews During the Holocaust, cz. 3, Warszawa 1997, s. 58.
6. S. Wroński, M. Zwolak, Polacy-Żydzi 1939–1945, Warszawa 1971, s. 419, 432.
7. W. Zajączkowski, Martyrs of Charity, Washington D.C. 1988, s. 212.
